Türkiye, Avrupa Birliği ve ABD’nin yaptırım listesinde yer alan eserlerin Rusya’ya satışını kısıtladı.
Bu eserler öteki ülkelerden alındıktan sonra Türkiye’nin transit ülke olarak kullanılmasının akabinde Rusya’ya gönderilemeyecek.
Bu gelişme birinci olarak 9 Mart’ta, Rus ekonomi gazetesi Kommersant tarafından duyurulmuştu.
Geçen hafta Türkiye medyasına konuşan Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov da, ikili ticari ilgiler de birtakım sıkıntıların ortaya çıktığını kabul etmiş, “Rusya ve Türkiye’nin ticaret yetkililerinin bu husus üzerinde çalıştıklarını size teyit edebilirim” demişti.
Bugün de İngiliz haber ajansı Reuters, hükümet ve ticaret kaynaklarıyla görüşerek Türkiye’nin bu kararı nasıl aldığını yazdı.
Ajansa konuşan İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği Lideri Çetin Tecdelioğlu sürecin, Türk hükümetinin 1 Mart’tan itibaren Rusya’ya satılmaması gereken eserler listesini bu işle uğraşan şirketlere iletmesiyle başladığını söyledi:
“Bu eserler hangi ülkeden tedarik edilmiş olursa olsun Rusya’ya satılamayacak.”
Tecdelioğlu, Batı ülkelerinden gelen “ciddi uyarıların” akabinde Türkiye’nin, dış ticaretinin yarısını yaptığı ve ortak gümrük birliğinde yer aldığı AB’yle çatışmadan kaçınmak için bu türlü bir adım attığını söyledi.
Reuters’a konuşan bir Avrupa Birliği kaynağı da Türk hükümetinin “AB, ABD ve İngiltere’nin yaptırım listesinde olan eserler 1 Mart’tan itibaren Rusya’ya satılmayacak” diye kelamlı bir taahhüt verdiğini aktardı.
ABD Adalet, Ticaret ve Hazine Bakanlıkları Mart başında ortak bir açıklamayla Türkiye’nin, “Rusya yahut Belarus’a satılması yasaklanmış eserlerin yasa dışı bir formda gönderilmesinde kullanıldığı” aktarmıştı.
Bu eserler Türkiye’deki hür ticaret bölgeleri üzerinden Rusya’ya transit olarak gönderiliyordu.
Türkiye’de üretilen eserler muaf
Tecdelioğlu Türkiye’de üretilen eserlerin, yaptırım listesinde yer alsalar bile, Rusya’ya satışının kısıtlanmadığını da söyledi.
Buna, üretiminde öbür ülkeden alınmış kesimler kullanılan eserler de dahil.
Kommsersant gazetesi de evvelce hür ticaret bölgelerinden transit bir biçimde gönderilen eserlerin artık Türkiye gümrüklerinden ülkeye sokulduktan sonra Rusya’ya satılabileceğini yazmıştı.
Gazeteye konuşan VIG Trans şirketinin kurucusu Igor Rebelsky, bunun 3-4 gün sürdüğünü ve KDV nedeniyle eserlerin fiyatının yüzde 18 yükseldiğini söyledi.
Optimalog lojistik şirketinin CEO’su Georgi Vlastopulo aylık 200-400 milyon dolar ortası malın Türkiye’yi transit olarak Rusya’ya gönderildiğini aktardı. Bunlar ortasında mesken eşyaları, elektronik eserler, besin, kıyafet ve yedek modüller da yer alıyor.
TelecomDaily şirketinin CEO’su Denis Kuskov’a nazaran Rusya’nın yurt dışından aldığı akıllı telefon, tablet ve laptopların yüzde 20’si Türkiye üzerinden geliyor.
Reuters ve Kommersant’ın aktardığına nazaran Türkiye’nin yeni kararıyla birlikte bu ticaret Kazakistan üzere ülkelere kayabilir.
Reuters geçen hafta yayımladığı bir haberde, Türkiye’nin kararı nedeniyle Rus tüccarların Kazakistan pazarına yöneldiği yer alıyordu.
Rusya ve Türkiye ortasında ticaret hacminde rekor
Rusya’nın banka kartı sistemi Mir’in geçtiği ülkeler ortasında yer alan Türkiye, ABD’den gelen baskılar sonucu bu sistemin Türkiye’de kullanımını geçen yıl sonlandırmıştı.
Türkiye’nin Rusya ile ticareti yaptırımların akabinde büyük bir süratle arttı.
2022’de Rusya’nın Türkiye’ye ihracatı yüzde 100’ün, Türkiye’nin Rusya’ya ihracatı ise yüzde 60’ın üzerinde arttı.
Rusya, Çin’i geçerek 58,8 milyar dolarlık ithalatla Türkiye’nin en büyük tedarikçisi pozisyonuna geldi.
