TBMM Lideri Mustafa Şentop, CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun, Meclis Genel Şurası tutanaklarında Kürtçe’nin, “bilinmeyen dil” olarak yazıldığı tezine ait, “Kürtçe için özel bir uygulama yok, ‘bilinmeyen dil’ diye bir ibare kullanılmıyor. Resmi lisan Türkçe olduğu için tutanaklar Türkçe tutuluyor.” dedi.
Şentop, Meclis’te gazetecilerin gündeme ait sorularını cevapladı.
Kılıçdaroğlu’nun, Kürtçe’nin, Genel Şura tutanaklarında “bilinmeyen dil” olarak yazıldığı istikametindeki kelamları hatırlatılarak değerlendirmesi sorulan Şentop, bunun, Meclis Başkanlığı devri boyunca onlarca defa tabir ettiği ve düzeltmeye çalıştığı bir bahis olduğunu söyledi.
Daha evvel birtakım HDP milletvekillerinin, “bilinmeyen dil” tezini ortaya attıklarını anımsatan Şentop, “Benim anladığım onlar son 1 yıldır ikna oldular.” sözünü kullandı.
Bu uygulamaya ait 2008’den bu yana onlarca soru önergesine yanıt verdiğini lisana getiren Şentop, “Son olarak Plan ve Bütçe Komitesinde tekrar bu bahse girdim. Ondan evvel Genel Şurada da bu mevzuyla ilgili yaptığım açıklama var. Kürtçe için özel bir uygulama yok, ‘bilinmeyen dil’ diye bir ibare kullanılmıyor. Resmi lisan Türkçe olduğu için tutanaklar Türkçe tutuluyor. Türkçe dışında bir cümle yahut söz kullanıldığı vakit bu, tutanağın metnine yazılmıyor. Bir dipnot işareti konularak ‘Hatip Türkçe olmayan söz yahut sözler kullanmıştır’ diye dipnota yazılıyor. Ancak bu, Kürtçe için özel bir uygulama değil, İngilizce için de Arapça için de İspanyolca için de birebiri yapılıyor.” bilgisini paylaştı.
“Meclisimizi töhmet altında bırakmaktır”
Genel Kurul’un 1 Şubat’taki birleşiminde, HDP Batman Milletvekili Necdet İpekyüz’ün, konuşması sırasında Kürtçe söz kullandığını hatırlatan Şentop, şöyle devam etti:
“Bu söz tutanağa yazılmamış, dipnot konulmuş, altta ‘Hatip tarafından Türkçe olmayan bir söz kullanılmıştır’ yazılmış. Sözün ne olduğunu biz alışılmış sesli kayıtlardan görebiliyoruz. 2 Şubat’ta ise AK Parti Küme Başkanvekili Sayın Bülent Turan konuşmasında İngilizce tabir kullanmış, bu da tutanağa yazılmamış; işaret konulmuş, altta ‘Hatip tarafından Türkçe olmayan sözler kullanılmıştır’ diye yazılmış. Bunu Kürtçe’ye mahsus bir uygulamaymış üzere yansıtmak ve çarpıtarak ‘bilinmeyen dil’ üzere bir ibareyle yansıtmak çok yakışıksız.
Bu uygulama bilinmiyorsa ayıp. Bilenler birbirlerine niçin söylemiyorlar? Fakat bütün buna karşın bir palavra, iftira mahiyetine dönüşürse bu, Meclisimizi töhmet altında bırakmaktır. Burada Kürtçe’ye mahsus özel bir tutum, bir uygulama yok. Resmi lisan Türkçe dışındaki bütün lisanlarla ilgili bir uygulama var. Bu uygulama da o lisanı, o lisanı kullananları rencide edecek biçimde bir uygulama değil, asla ‘bilinmeyen dil’ üzere bir söz değil. ‘Türkçe dışında sözler kullanılmıştır’ diye bütün lisanlar için geçerli olan bir dipnotumuz var. Problem bundan ibaret. Bütün milletvekili arkadaşlarımıza tek tek anlatmak istemiyorum, herhalde bu açıklamalar kâfi olur.”
“AK Parti’de üç devir kuralının istinasız uygulanacağına” yönelik açıklamalar anımsatılarak değerlendirmesi sorulan Şentop, “TBMM Lideri olarak siyasi parti üyeliğim devam ediyor lakin parti toplantılarına katılmıyorum. Münasebetiyle bu hususa dair bir kıymetlendirme yapmam mümkün değil. O ne vakit mümkün olabiliyor? Lakin Siyasi Partiler Kanunu’nun 24. unsurunun son cümlesi var. Orada siyasi parti kümesinin yahut partinin toplantılarına katılma noktasındaki yasak, Anayasa’da ve mevzuatta yer alan yasak, adaylık sürecinde ortadan kalkıyor. Ondan sonra bütün tartışmalarla ilgili konuşabilecek hale geleceğim.” değerlendirmesinde bulundu.
“Siz adaylık başvurusu yaptınız mı, yapacak mısınız?” sorusuna üzerine Şentop, “Zor bir soru. Evet, adaylık başvurusu yapacağım.” dedi.
“Sizi Tekirdağ’da mı yoksa İstanbul’da mı göreceğiz?” sorusuna Şentop, “Bilemiyoruz, memleketin her tarafı bizim.” karşılığını verdi.
“Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın adaylığı için sizin imzanızda bir ıstırap yok değil mi?” sorusu üzerine ise Şentop, “Şahsi yorumuma nazaran mümkün lakin daha evvelki uygulamalara baktık, daha evvelki uygulamalarda Meclis Lideri da başkanvekilleri de imza atmamış. Bir tartışma konusu olmaması için bu türlü bir şey yapılmadı.” diye konuştu.
Türkçe olmayan tabirler “bilinmeyen dil” olarak yazılmıyor
TBMM tarafından sunulan tutanak hizmetlerine ait süreçler, Anayasa, İçtüzük, TBMM İdari Teşkilatı Kanunu ile Tutanak Yazım Rehberi doğrultusunda yürütülüyor ve TBMM kürsüsünden söylenen her söz Türkçe yazım ve imla kurallarına nazaran tutanağa alınıyor.
TBMM kürsüsünde söylenen Türkçe olmayan tabirler, Anayasanın 3. unsurunda yer alan “Türkiye devleti, ülkesi ve milletiyle parçalanamaz bir bütündür. Lisanı Türkçe’dir.” kararı ve Tutanak Yazım Rehberi’ndeki “Yazım Kılavuzunda ve Yeni Türkçe Sözlükte yer almayan ve literatüre girmiş yabancı tabirler özgün formuyla ve tırnak içinde yazılır. Yabancı özel isimler özgününe uygun halde yazılır ve gelen ekleri kesme işaretiyle ayrılır.” kuralı doğrultusunda tutanaklara yazılıyor.
Bu kapsamda özel isim, kuruluş ismi, coğrafik yer ismi, gazete isimleri ve benzerleri ile yabancı tabirler dışında Genel Konseyde ve komitelerde, Türkçe dışında kullanılan söz yahut sözler tutanakta, Tutanak Yazım Rehberi’nde yer alan “Bu kısımda, kısımlarda hatip tarafından Türkçe olmayan bir söz, sözler ifade edildi.” formundaki kurala nazaran dipnotla belirtiliyor.
Buna nazaran, tutanaklarda yer alan dipnotlarda, Türkçe olmayan sözler, “bilinmeyen dil” olarak yazılmıyor.
